مترجم در تغییر سبک نویسنده اختیاری ندارد

بر اساس خبر رسیده، این مترجم در چهارمین نشست تخصصی  مرکز نشر دانشگاهی با عنوان «سبک در ترجمه» ادرباره شیوه نوشتن و سبک نویسنده سخن گفت و تاکید کرد: وفادار ماندن به سبک نویسنده یکی از اختیارات مترجم نیست بلکه از الزامات حرفه اوست.

امرایی سپس با اشاره به مکتب­‌های مختلف ادبی، اظهار کرد: در مکتب‌های مختلف ادبی نوع روایت‌­ها همیشه فرق می‌­کند و نوع نگاه مترجم بسته به دیدگاه نویسنده همیشه متفاوت است که باید در ترجمه رعایت شود. در آثار علمی همه‌چیز مشخص است، در این آثار، سبک ترجمه خیلی کاربرد ندارد و اگر از آن تخطی شود دوستان اهل فن متوجه می‌شوند.

این مترجم در ادامه گفت: در شیوه بیان ادبی، نویسنده باید مدنظر مترجم باشد؛ یعنی نوع روایت و نوع مخاطب باید دیده شود. مثلا در داستان کودکان نمی‌توانیم از کلمات سنگین استفاده کنیم. در سنین مختلف، وقتی مترجم شروع به کار می­‌کند باید رده سنی را در نظر بگیرد و با در نظرگرفتن آن گروه سنی کارش را پیش ببرد. از مباحث دیگری که باید موقع ترجمه رعایت کنیم، بحث رعایت سبک متن مبدا است. مترجم در این‌جا اختیاری ندارد و مجبور است که سبک متن زبان مبدا را رعایت کند و براساس شناخت از متن و معنایی که برداشت می­‌کند متن را ترجمه کند.

او با بیان این‌که «دو نوع ترجمه داریم» توضیح داد: نخست، ترجمه معنایی، یعنی وفاداری به متنی که نویسنده مطرح می­‌کند. دوم، ترجمه ارتباطی است و براساس آن‌چه‌ مخاطب درک می‌­کند مطرح می‌­شود. گاهی ما با مترجمانی مواجه هستیم که بین این دو موضوع توازن برقرار می­‌کنند و در چنین فضایی برای ترجمه متن ادبی، مترجم اختیار تغییر متن را ندارد. مثلا نویسنده­‌ای ­ فقط از ویرگول استفاده می‌کند و قطعا نمی‌توانید متن را کوتاه کوتاه و خرد کنید. در ترجمه ادبیات امریکای لاتین به راحتی با چنین فضایی مواجه هستیم. در ترجمه جیمز جویس با چنین فضایی مواجه هستیم و زمان در آن گم می‌­شود.

امرایی افزود: در برخی از موارد، ترجمه تا حدود زیادی باعث سردرگمی خواننده می‌­شود؛ وقتی مترجم سعی می­‌کند متن ساده نویسنده را سخت­‌تر کند و  تلاش دارد شخصیت خود را در متن مطرح کند.  در این حالت مترجم خود را بالاتر از نویسنده می­‌بیند و در کار او دخالت می­‌کند. در این حالت باید در ترجمه آن مترجم شک کرد و حداقل در بررسی علمی با مترجمی روبه‌رو هستیم که در متن دخالت می­‌کند. استدلال مترجمان این است که ترجمه را از آن خود کردیم و این اشتباه است.

این مترجم با بیان این‌که «برخی از مترجمان سبک فکری خود را به متن تحمیل می­‌کنند» خاطرنشان کرد: مواردی از این دخالت وجود دارد و مترجمانی داریم که در متن دخالت می­‌کنند. مثلا متن به آمریکا اشاره کرده و نویسنده خود را ملزم می­‌داند به مختصات آمریکا هم اشاره کند یا در متن امپریالیستی بودن را اضافه می­‌کند، در حالی که در اصل متن این­‌طور نبوده است.

 انتهای پیام